produkty mrożone
produkty liofilizowane
Nie od dziś wiadomo, że owoce są cennym bogactwem składników odżywczych i witamin. Choć w sezonie większość z nas sięga po nie bardzo często, chłodniejsze miesiące stanowią prawdziwy problem dla miłośników owoców. Te, które znajdziemy w marketach w okresie jesienno-zimowym pozostawiają wiele do życzenia. Nie oznacza to jednak, że musimy czekać na kolejny sezon. Branża spożywcza oferuje nam kilka rozwiązań, dzięki którym po pełne witamin owoce możemy sięgać o każdej porze roku. Zdecydowanie prym wśród metod konserwacji owoców wiedzie liofilizacja. Na czym polega sam proces? Czy owoce liofilizowane są zdrowe? Odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące liofilizacji odnajdziesz w tym artykule.
Proces liofilizacji jest uznawany za jeden z najlepszych sposobów konserwacji żywności. Liofilizatami są więc nie tylko owoce, ale również warzywa liofilizowane, zioła liofilizowane czy nawet mięso. Procesowi temu są poddawane nawet hormony, osocze krwi, preparaty tkankowe do transplantacji chirurgicznej czy nawet komórki żyjące (drożdże, wirusy, bakterie).
Liofilizacja bardzo często występuje również pod nazwą suszenia sublimacyjnego. Sam proces składa się z trzech etapów:
Wszystkie powyższe procesy mają na celu usunięcie z owoców jak największej ilości wody. W efekcie końcowym jej zawartość wynosi zaledwie 1-4%.
Producent żywności liofilizowanej wykorzystuje odpowiedni sprzęt, dzięki któremu owoce liofilizowane tracą wodę i wagę, jednak ich wartości odżywcze pozostają niemal bez zmian.
Pierwszy z etapów – zamrażanie – przebiega w temperaturze nawet do -50 ℃. Gdy w wyniku zamrożenia powstają kryształki lodu, dochodzi do kolejnego procesu – sublimacji. W jej wyniku lód zmienia stan skupienia. Co najistotniejsze ze stanu stałego przechodzi natychmiast w parę wodną. W procesie tym zostaje więc pominięta faza stanu ciekłego. Już podczas pierwszych etapów owoce tracą sporą ilość wody. Jednak to właśnie suszenie wtórne sprawia, że produkty osiągają jej minimalną ilość – 1-4%.
Liofilizacja to jeden z najlepszych sposobów na zachowanie składników odżywczych i witamin w owocach. W procesie tradycyjnego suszenie większość wartości odżywczych znika podczas obróbki.
Liofilizaty nie tylko zachowują cenne witaminy i makroskładniki. Sam proces nie wpływa tak bardzo na wygląd owoców jak tradycyjne suszenie. Choć masa produktów znacząco się zmniejsza, ich kształt pozostaje bardzo zbliżony do tego sprzed procesów produkcji. Ponadto owoce nie zmieniają walorów smakowych i nie tracą swojego koloru.
Nie bez powodu w ostatnich latach liofilizacja zyskuje na coraz większej popularności. Wielu osobom może się wydawać, że jest to sposób, który pojawił się w wielu branżach stosunkowo niedawno. Jednak początki liofilizacji produktów są znacznie bardziej odległe, niż mogłoby się wydawać. Początkowo liofilizaty miały służyć astronautom podczas podróży, a także alpinistom czy nawet żołnierzom. Dziś po produkty liofilizowane może sięgnąć każdy z nas.
Do najważniejszych zalet, jakie posiadają liofilizaty zaliczamy:
Liofilizacja może mieć jednak jedną znaczącą wadę – całkowite koszty produkcji. Proces liofilizacji składa się z kilku etapów, które w porównaniu do tradycyjnych metod konserwacji żywności, zajmują znacznie więcej czasu.
Wzrost popularności owoców liofilizowanych mogliśmy zaobserwować w momencie, gdy w naszym kraju zaczęto głośno mówić o wpływie odżywiania na stan naszego zdrowia i samopoczucia. Liofilizaty stały się doskonałym zamiennikiem wszelkiego rodzaju niezdrowych przekąsek. Dzięki niewielkiej utracie składników odżywczych, minerałów i witamin po owoce liofilizowane mogliśmy zacząć sięgać w momencie, gdy czas na owoce sezonowe dobiegł końca. Stały się one także niezbędnym składnikiem wielu produktów – batonów proteinowych, jogurtów czy zdrowych przekąsek.
Wielu uważa, że owoce liofilizowane są produktami zdrowymi. Choć jest w tym wiele prawdy, będzie ona stuprocentowa tylko w jednym przypadku – gdy postawimy na odpowiedniego producenta owoców liofilizowanych. Przy zakupie tego rodzaju produktów, zwróć szczególną uwagę na skład. Unikaj tych, w których obecne są konserwanty czy substancje słodzące.
Proces liofilizacji jest znacznie dłuższy od tradycyjnego suszenia czy zwykłego zamrażania produktów. Jednak w jego wyniku możemy osiągnąć efekty, z którymi nie spotkamy się w żadnym innym sposobie na przechowywanie żywności. Choć początkowo procesem tym zajmowały się wyłącznie wielkie korporacje, a same produkty były zarezerwowane wyłącznie dla pewnej grupy – astronautów, żeglarzy, alpinistów czy żołnierzy – dziś sytuacja przedstawia się zupełnie inaczej. Rosnąca popularność liofilizowanych owoców i ogromny popyt na nie sprawiają, że inwestycja w odpowiedni sprzęt i nakład czasu są zdecydowanie opłacalne nie tylko dla dużych przedsiębiorstw.
Jak liofilizacja przedstawia się w zestawieniu z tradycyjnym mrożeniem? Czy skoro w procesie liofilizacji wykorzystywane są bardzo niskie temperatury, oba procesy nie są do siebie bardzo zbliżone? Tak naprawdę ujemne temperatury to jedyny element, który łączy oba procesy. Tradycyjne mrożenie kończy się na zaledwie jednym etapie. W procesie liofilizacji tych etapów mamy aż trzy. Sprawiają one, że efekty osiągnięte podczas tradycyjnego mrożenia nie są nawet w najmniejszym stopniu zbliżone do efektów liofilizacji. Najważniejszą różnicę możemy dostrzec przede wszystkim w czasie przechowywania żywności. Produkty liofilizowane zachowują swoje właściwości nawet do 30 lat, co w przypadku mrożenia jest niemożliwe do osiągnięcia. Owoce liofilizowane są również znacznie lżejsze, zajmują mniej miejsca i zachowują dużo więcej wartość odżywczych.
